Reis I in het Hertogdom Kleef

Johannes Engelen reisde in augustus 1655 eerst naar Kleef. Waarschijnlijk per koets naar Milsbeek en dan via de Hellweg richting Kranenburg en vandaar langs de Via Romana.
De weg door het Reichswald was korter, maar gevaarlijk door zwervende struikrovers.


De burgemeester van Kleef trad op namens Friedrich Wilhelm, keurvorst van Brandenburg en schonk 30 Carolusguldens met een toezegging van 120 Reichsthaler (RT) later. De protestantse gemeente van Kleef liet zich ook niet onbetuigd: 40 RT bedroeg de gift. In die tijd verdiende een predikant 300-400 RT per jaar. De gift uit Kleef was dus ongeveer gelijk aan een maandsalaris van een dominee!

Op 7 november vertrok hij voor een lange tocht van vier weken langs de Rijn tot aan Duisburg en weer terug. Bij elkaar haalde Johannes Engelen op zijn eerste tocht bijna 400 RT op. Daarvoor had hij 250-300 km gereisd.

Collega’s, burgemeesters, secretarissen en adellijke personen uit Büderich, Alpen, Wesel, Moers, Krefeld, Capellen, Frymorsheim, Hochemmerich, Duisburg, Ruhrort, Orsoy, Rheinberg, Sonsbeck, Udem schreven zelf hun giften in het Collect Buch. Daarmee is het niet zo maar een kasboek, maar vooral een historisch boek met bijzondere handschriften en kleine verhaaltjes in het oud-Duits, de grenstaal of oud-Nederlands.

Boven: Die Stadt und ein ehrbar Consistorium zu Duisburgh verehren zur diesem löblichen Kirchenbaw fünfzehn Reichsdahler den 22. Novembris Ao 1655
In absentia secretaryWolter Lindhout

(vertaald): De stad en de eerbare kerkenraad van Duisburg schenken deze loffelijke kerkbouw 15 Reichsthaler. 22 November 1655,
bij afwezigheid van de secretaris,Wolter Lindhout

 Rechts: Zu der Gemeine zu Gennep vorhabenden Kirchenbau steuert der Magistrat zu Sonsbeeck samt dem Consistorio der Reformierten Gemeine hierselbst Zehen Daaler Clevisch.

MDCLV 8 Decembris Jacobus Zellerus
Helvetius Tigurinus VDM Sonsb.

Vertaald: Voor de geplande kerkbouw van Gennep draagt de gemeenteraad van Sonsbeck samen met de kerkenraad van de Reformatorische Gemeente ter plekke 10 Kleefse Taler bij.

1566, 8 december Jacobus Zellerus uit Zürich, predikant te Sonsbeck.